Lifelogging ile hayatın kaydı – Dijital Katipler

Misafir Yazarlar, 29 Aralık 2012

İSMAİL UTKU TOPRAK – Boynumuza astığımız, ceketimize iliştirdiğimiz mini bir kamera vasıtasıyla aralıksız veya belli aralıklarla fotoğraf ve video çekerek tüm günümüzü kayıt altına aldığımız “lifelogging” aktivitesi fenomen olmaya doğru ilerliyor. Lifelogging, bugün onbinlerce kişi için vazgeçilmez bir aktivite ve bu kişiler için kaydını tuttukları hayatları sosyal medyada paylaşılabilir herhangi bir metadan başka birşey değil.

 

30 Kasım tarihinde Memoto adlı bir Lifelog cihazı Kickstarter sitesinde 550.000 USD mali destek toplayıp hayata geçmiş ve bu tür cihazlara olan talebin ne kadar da yüksek olabileceğinin sinyalini vermişti. Ancak durum göründüğü gibi olmayabilir. 1980lerde aslı itibariyle bir DARPA ürünü olarak başlayan “lifelog” projesi, 2004 senesinde kamuoyundan gelen tepkiler nedeniyle iptal edilmiş. Darpa proje’nin çıkış amacını, kişilerin karşılaşabileceği gündelik tehditlere karşı tedbir alabilmek ve caydırıcılık sağlayabilmek olarak belirtse de özü itibariyle farklı amaçlar için kullanılmaya oldukça elverişli.

Bu tarz hem kişisel bilgiler hem de konum, mekan ve zaman detayların içeren veriler Dünya’nın birebir olarak dijitale 3D olarak aktarılması için koşturan birçok firma (Autodesk, Google, Cyark* vb.) için paha biçilmez değerde. Ekim ayında Londra’da düzenlenen “3D Print Show” fuarında da bir konuşmacı bu konuya değinmiş, birçok şehrin helikopterlele 3D tarandığını ve daha detaylı taramanın yerden yapıldığı bilgisini vermişti. Aynı kişi, Amsterdam’ı da dijitale en fazla aktarılmış olan şehir olarak anmıştı.

Facebook, Twitter gibi mecralarda paylaşılan kişisel verilere ek olarak konumu, mekanı ve zamanı belli Lifelog verileriyle bir kişinin anılarının birebir kopyalarının bulunacağı sanal 3D dünyaların hazırlanması ve bu kişilere bu dünyalarda yaşama (hapsedilme) imkanın verilmesi, belkide ileride mümkün olabilecek bir hadise. Dijital katipler vasıtasıyla sunma imkanını bulabilecekleri bu sanal cennet veya cehennem vari sahnelerle nelerin amaçlanıyor olabileceğini iyi düşünmemiz gerekiyor.

*Cyark, Italya’nın antik Pompei kenti’nin 3D olarak dijital ortama aktarılması ve Afganistanda Taliban tarafından yıkılan Buda heykeli’nin daha önceden çekilmiş 100lerce fotoğrafın analiz edilerek 3D olarak tekrar oluşturulması gibi birçok projeyi yöneten bir kurumdur.