Ramez Naam ile beyinler arası iletişim

Misafir Yazarlar, 31 Ocak 2013

 

İSMAİL UTKU TOPRAK – Microsoft’un Internet Explorer, Outlook programlarının ve Bing arama motoru’nun geliştirilmesinde rol alan ve kendisini profesyonel bir teknolojist olarak tanıtan Ramez Naam’ın ilk kurgu romanı Nexus Aralık ayında piyasaya çıktı. Kahire doğumlu olan Naam, Transhumanizm’e verdiği destekten ötürü 2005 senesinde H.G. Wells ödülü’nün sahibi olmuş ve 2011 senesinde Lütfi Kırdar Kongre Salonunda düzenlenen Fütüristler Zirvesinde de “İnsandan Öte” konulu bir konuşma yapmıştı.

Nexusta nelerden bahsedildiğine kısaca değinelim.

Nexus Kitabı

Kitaba adını da veren Nexus, geçici bir müddet boyunca beyinden beyine iletişime imkan veren yasadışı bir nano-ilacın adıdır. 2040 senesinde ilacın etkisi devamlı kalacak şekilde geliştirilerek yenilenir ve üzerine bir işletim sistemi kurulmasına imkan tanınır. Cep telefonlarındaki gibi birçok programın yüklenebildiği bu yeni Nexus versiyonu, Amerikan Ulusal Güvenlik Departmanı’nın Gelişen Riskler Direktörlüğü (Emerging Risks Directorate-ERD) tarafından ciddi bir tehdit olarak görülmeye başlar. Henüz 10 sene önce klonlar kullanılarak gerçekleştirilmek istenen viral terörist bir saldırı önlenmiş ve senatodan Chandler yasası geçmiştir. Yasa ile Dünyadaki birçok ülkede “süperinsan” geliştirmelerinde kullanılacak genetik, klonlama, nanoteknoloji ve yapay zeka araştırmaları kısıtlanır. Tabi bu yasaya uymayan ve yasadışı araştırmalara izin veren ülkeler de mevcuttur. ERD’nin Chandler yasasına aykırı araştırma yapan gruplara karşı oluşturtuğu casus birliklerinin, Kaden Lane adında bir araştırma görevlisini ve Nexus üzerine araştırma yapan grubunu tespit etmesiyle romanda aksiyon başlar. Tamamen etkisiz hale getirilen gruptan sadece Kaden hayatta kalır ve hayatına karşılık ERD tarafından Çinde bulunan Su-Yong adlı nörolojisti etkisiz hale getirmek üzere kullanılır. Roman, Su-Yong’a yapılan operasyon ve operasyon esnasında kullanılan yeni Nexus teknolojisi’nin getirdikleriyle son bulur.

Ocak ayında yapılan bir röportajda, daha önce piyasaya çıkan 2 kitabının aksine bu kitapta neden kurguyu tercih ettiği sorusunu “halka daha rahat ulaşabilmek” diye yanıtlayan Ramez, konu olarak neden beyinden beyine iletişimi seçtiği sorusuna da “konuyu sevmemden dolayı” diyerek geçiştirmişti. Ayrıca röportajda Budizm ile Nöroloji bilimi’nin aynı hedefe farklı yollarla ulaşmaya çalıştığından ve Tibet’in kutsal lideri Dalai Lama’nın çevresindeki üst rütbeli rahiplerin, beyin aktiviteleri ile ilgili araştırmalar yaptığından bahsetmiş, ateist olmasına rağmen kendisini bir din olarak en çok Budizm’e yakın hissettiğini söylemişti.

Mart ayında piyasaya çıkacak olan (Sonsuz Kaynak: Sonlu bir gezegende fikirlerin gücü – The Infinite Resource: The power of ideas on a finite planet)” kitabında, Ray Kurzweil ve Peter Diamandis gibi transhumanistlerin de konuşmalarında bolca yer verdiği “teknoloji ile erişilecek bolluk” konularına değinen Naam’ın, Nexus kitabın devamı niteliğinde olacak Crux adlı romanının da Eylül 2013’de raflarda yerini alacağı belirtiliyor.

Bilgi’nin bireyler arasındaki devr-i daim hızını binlerce kat arttıracak bir “beyinden beyine” iletişim teknolojisi, Ramez’in deyimiyle bireyleri geliştirecek (enhance), verimliliklerini ve inovasyon geliştirme hızlarını arttırarak yeni bir rönesansa kapı açacak. Acaba nöroteknoloji Naam’ın dediği gibi özgürlüğün (liberty) geliştirip genişletilmesi için yeni bir alet mi olacak yoksa taşıyacağı derin risklerle insan fıtratı üzerinde dönülmez tahribatlar yapıp, çok katmanlı problemler mi getirecek? Bilgi teknolojileri’nin sağladığı kör ve topal özgürlüğü bile ayakta alkışlayanlar, nöroteknoloji’nin önünde belki de diz çökecek ve ona secde edeceklerdir.

 

Ramez Naam’ın Kitapları

2010 – İnsandan Öte / More Than Human

2012 – Nexus

2013 – Sonsuz Kaynak – The Infinite Resource

2013 – Crux