Ateizm ve Singularity Birleşmesi – 2

Bedirhan Sonakın, 10 Ağustos 2016

Kaldığımız yerden devam ediyoruz…

Evrim üzerinden birleşme

Belirttiğimiz gibi evrim temelli yaklaşımın en önemli vurgusu, singularitaryen ya da ateist propaganda açısından, insanın eksik ve yetersiz oluşudur. İnsan tesadüflerin bir araya gelişi ile diğer canlılardan ayrılmış ve kendisine çevresini şekillendirme ve yönetme becerisi sağlayacak alet yapımı bilgisini geliştirmiştir. Bu bilgiyi geliştirdikçe insan çevresine hükmetme konusunda maharetini arttırmıştır. İnsanlık tarihinin sosyo-kültürel birikimi ve insanın bilme noktasındaki ilerleyişi, insanın hem yaşama süresini hem de yaşama şartlarını bilinen tarihin ilk dönemlerine göre oldukça farklı bir noktaya getirse de, bu farklılaşmayı progresif – ilerlemeci bir süreç olarak gören materyalist bakış açısına göre, halen ölüm konusunda bir gelişme kaydedememiştir. İnsanlığın çözüm bulmaya çalıştığı ve zamanla çözüm bulduğu birçok hastalık olmasına rağmen, bu çözümlerin hiç birisi eninde sonunda başka başka sebeplerle ortaya çıkan ölüme bir çare bulamamıştır. Zekâsıyla ve yapabildikleriyle diğer canlılardan ayrılan insan, ölüm karşısında bir tutam ottan farklı bir durumda değildir. Belki tek farklılığı öleceğini bilmesidir.

 

Ölüm bu haliyle sonsuza kadar yaşamak isteyenler ya da tanrılaşma talebinde olanlar açısından yenilmesi gereken bir düşman gibidir. Ünlü sosyolog Zygmunt Bauman bu durumu, “ölüm bütün sınırların arketipidir.” şeklinde ortaya koyar. Bu düşman ya da arketip, bir diğer cihetiyle de rasyonel düşünce taraftarlarının da karşısına çıkmaktadır. Neredeyse tüm dinler ölümü bir eşik olarak görerek bir çeşit ruh inancı taşımaktadır. Bu ister reenkarnasyon temelli olsun, ister ahiret inancı şeklinde olsun, rasyonel düşünce için ordu bozan bir tarafı vardır. Çünkü ortaya koyulan rasyonel düşünce kalıbı, maddi kanıt dışındaki herhangi bir kaynağa ve bilgiye itibar etmemektedir. Tahmin edileceği gibi metafizik bilgi ve özellikle vahiy kaynaklı bilgi, rasyonel düşünce açısından tamamıyla bağlam dışıdır. İnsanların metafizik tecrübeleri, psikiyatrik bozukluk olarak; metafizik olaylar ise henüz bilimin el atmadığı ama attığında açıklayacağı olaylar olarak kategorize edilmektedir ve din kavramı, rasyonel düşünceye göre ortadan kalkması gereken bir kavram olarak görülmektedir.

 

Ahiri yokluk olan ateist yaklaşım, bu yokluk nedeniyle insanların çoğunluğuna hitap etmemektedir. Yani saf bilimsel yaklaşımın ya da bahsettiğimiz gibi kanıt temelli rasyonel yaklaşımın ölüm sonrası konusunda, insan bedeninin karbonlaşması dışında varabileceği hiç bir sonuç olmaması aslında bu düşüncenin yaygınlaşma açısından çıkmazını oluşturmaktadır. Singularity, ateizmin ahirde oluşturduğu yokluğu sahiplenen ve anlamlandırmaya çalışan bir yaklaşıma sahiptir. Varsayılan biyolojik evrim insandan bağımsız gelişmiştir, ancak insan teknolojik evrim olarak tanımlanabilecek, nesiller boyu geliştirdiği alet yapımı becerisi ile diğer bir sürecin yöneticisidir. Singularity hareketinin bu noktada teklifi, insanın yönetebildiği teknolojik evrimi, bağımsız olan ve uzun süre alan biyolojik evrim ile birleştirmektir. Bu iki evrim sürecinin birleştirilmesi, insanın kendinden bağımsız ilerleyen biyolojik evrimi de yönetebilmesini sağlayacaktır.

 

Ateizmin yok oluşu

Ateizm, kendisini Singularity şemsiyesi altında konsolide etmeye mecbur bir ideolojidir. Evvellerini evrim üzerinden birleştiriyor olsalar da, ateizmin ahirdeki eksikliği, Singularity için söz konusu değildir. İnsanların ahir ile ilgili yokluğu kabullenememesinin temel sebebi, insanda bulunan tevehhümü ebediyet hissi ile ilgilidir. Fıtrat olarak ebediyet özlemi, her insanda mevcuttur. Bu özlem baskılansa da, dışlansa da varlığını sürdürmektedir. Tüm bu baskılamaya ve dışlamaya rağmen bu hissin tezahürünü, bilimin ya da rasyonel aklın ölümsüzlük konusundaki arayışında görmek mümkündür.

 

Singularity tam da bu noktada ateizme üstünlük sağlamaktadır. Evveldeki ortaklığın üzerine, ateizmden farklı olarak, merkezine ölümsüzlüğü alan bir ahir kavramsallaştırması koyabilmektedir. Bu kavramsallaştırmayı da bilimdeki ve teknolojideki ilerlemeleri baz alarak yapmaktadır. Başta Ray Kurzweil olmak üzere Singularity hareketinin genelinde aktif olan kişilerin bilim ve teknoloji alanlarındaki geçmiş başarıları ve isabetli öngörüleri onları görüşlerine saygı duyulan şahsiyetler haline getirmiştir. Bu saygı, yeni öngörülerine ve öngörüden öte olan kehanetlerine de saygı duyulmasını sağlamaktadır. Piyasada bir metanın yatırım çekmesi, o metaya duyulan güven ile ilgilidir. Bu misale benzetirsek, Kurzweil ve benzerlerinin gelecek hakkındaki yorumları ve öngörüleri, bu kişilerin başarıları sayesinde günümüzde kitleler tarafından benimsenebilir durumdadır. Bu durum Singularity’nin ölümsüzlük temelli ahir projeksiyonunu da satın alınabilir kılmaktadır. Bu projeksiyon hem ateizmin ahir yokluğunu ortadan kaldırmaktadır, hem de ölüm sonrası bilinmeyen bir ahir yerine, bilinen şartlarda bir ahir resmi sunmaktadır.

 

Ateizm, Singularity öncesi menfi bir arınma kurnası gibidir. Bilimsel yöntemler yegâne bilgi kaynağı olarak kabul edilir, bir Yaratıcı’nın varlığının da bu yöntemlerle ispat edilmesi talep edilir. Diğer bir deyişle aşkın bir varlığın, aşkın olmayan bir çerçeveye sığdırılması istenir. Muhit bir şeyin, ihata edilmesi muhal olduğu için sonsuz bir çözümsüzlük ortamı oluşur. Bu ortam inançtan yüz çevirmeye kapı açmaktadır. Ancak bahsettiğimiz gibi ebediyet arayışında olan insan fıtratı, arayışını içten içe sürdürür. Singularity, ateizmin menfi arınma kurnasından geçmiş ama içinde hala kıpırtılar olan insana, bu kıpırtıları da teskin edecek yepyeni bir batıl sunar. Ölümsüzlük vaadi bu batılın ilk adımıdır. Ardından gelecek olan dehşet verici teklif ise, kabul edilen, rasyonel görülen bilimsellik ve teknolojik gelişme aracılığıyla bir “tanrı” inşasıdır. Ray Kurzweil’in “Tanrı var mı?” sorusuna verdiği cevap olan “Henüz değil”  bu teklifin kitlelere sunuluşudur.