İki Kitap Bir Yazar

Selim R. Toprak, 19 Nisan 2017

Bu yazı serisinde Her-An yazarlarından Feridun B. Kaya‘nın tavsiyesiyle okuduğum iki kitaptan bahsetmek istiyorum. Bahsedeceğim iki kitabın da, bu platformda ele almaya çalıştığımız konular (transhümanizm, singularity, yapay zeka, pusulasız teknoloji, ölümsüzlük, sanal alemler, savaşçı robotlar vb.) açısından ufuk açıcı olacağına inanıyorum.

Zaten kendisini tanıdığımdan beri, tefekkür dünyasını derinleştirmek ve zenginleştirmek adına her kesimden, her görüşten, her camiadan yazar, kitap ve düşüncelere samimi bir şekilde sonuna kadar açık duruşu Feridun B. Kaya’nın önde gelen, ayırt edici, gıpta ettiğim ve takdire şayan özelliklerinden biridir. Yeterki küçük dahi olsa bir düşünce pırıltısı olsun. Özellikle günümüz dünyasındaki yüzeysel, sığ ve kısır güncel polemiklerin insana/hayata/varlığa dair samimi, ciddi, nitelikli düşüncelerin önünde ezberler, kalıplar, suretler ve taraftarlık hissi üzerinden aşılmaz duvarlar ördüğünü düşününce; insan kalabilmek adına farklı düşünce, görüş ve inançlara samimi olarak açık durabilmenin önemi daha iyi anlaşılacaktır. Tabi ki bu, zihin konforunu bozmaya hazır aktif bir beyin, kucaklayıcı geniş bir vicdan, sevebilme yetisini kaybetmemiş selim bir kalple doğru orantılı..

Konumuza dönecek olursak, kitapların yazarının ismi Ahmet Arvasi 1932-1988 yılları arasında yaşamış, ülkemiz topraklarının yetiştirdiği değerli bir isim. Sosyolog ve pedagog. Ondan fazla eseri bulunsa da benim bahsetmek istediğim kitapları Kendini Arayan İnsan ve bu kitabın devamı niteliğindeki İnsan ve İnsan Ötesi.

Gerçekten herkesin, özellikle okumayı sevenlerin bu iki kitabı da edinip sakin bir kafayla okumalarını canı gönülden arzu ederim. (Fiyatları makul, internet üzerinden kolayca ulaşılabilir.) Kitaplardan biri 183 diğeri 118 sayfa, yani görece kısa sayılabilecek metinler. Fakat her cümle buram buram fikir sancısı kokarken, satıraralarında ise aydınlık ve samimi bir kalbin akisleri hissediliyor. Adeta her paragraf yeni ve müstakil bir kitaba çekirdek/maya olacak yoğunlukta. Fakat dili de bir o kadar felsefi cerbeze ve edebi şatafattan uzak.

Demagojiye girmeden, insanın fıtratını reddetmeden, kalp yörüngeli insanî bir felsefenin de mümkün olduğunu ortaya koyan eserler. Her halleriyle berrak bir zihnin, sağlıklı ve güçlü bir muhakemenin, samimi bir çilenin/sancının/ızdırabın ürünü olduklarını haykırıyorlar. Ve tabiki cesurca, sonuna kadar sorgulayan bir akıl..

Okurken hakikaten istemsiz olarak müellife karşı saygı ve takdir hislerimin tetiklendiği böyle değerli bir düşünürle tanışmama vesile olduğu için Feridun Bey’e teşekkürlerimi iletirken, bu yazının kalan bölümünde ilk kitapta geçen alt başlıkları bir önfikir vermesi amacıyla paylaşmak istiyorum:

Kendini Arayan İnsan

1.Bölüm: Bilgi ve İntibak (Uyum)

İnsan ve Heykeli (Diyalog)
Hayatı Nasıl Tarif Edelim
Hayat ve Zeka
Hakikat Nedir?

2.Bölüm: İlim ve İnsan

İnsan Bilgisi Bilimi Mahiyeti (Niteliği)
Kavramların Özü ve Kabuğu
Kavramların Tekâmülü (Gelişimi)
İnsan Bilgisinin Hammaddesi
Bilgimizin Hammaddesini Değerlendirmede Metod
İnsan Zihninin Çalışma Tarzı

3.Bölüm: Üç Prensibe Doğru

Akıl – Zeka – Vahiy
Objektif Bilgi – Sübjektif Bilgi – Mutlak Bilgi
Otomatizm – İçgüdü – Şuur
Mekan – Zaman – Yaratan
Determinizm – Sanatkârlık – Yaratma
Zorlanmalar – Seçmeler – Gayeler
Madde – Hayat – Ruh

4.Bölüm: Üç Prensip

Ayniyet (Aynılık) – Benzerlik – Hürriyet
Yokluk – Oluş – Varlık
Toplulaşma – Farklılaşma – Fertleşme
İnsan Mantığının Gelişmesi
İnsan Bilgisinin Metotları
Bilgimizin Mahiyeti (Niteliği) Üzerine Birkaç Söz
İnsan Bilgisinin Hedefleri

5.Bölüm: Sonuç

Ben Neyim?
Ebediliğe Özlem
Bir sonraki yazıda devam etmeye çalışalım.